Windows NT 4.0 Almal² m²?

Windows 95'te ya■an²lanlar aynen Windows NT 4.0'da da ya■and². O da geτ kald², hem de oldukτa geτ. 1995 bahar²nda, bu i■letim sisteminin 1996 ba■²nda piyasaya τ²kmas² planlanm²■t². Gecikti ve bizler tam 32 bit'lik i■letim sistemlerine al²■m²■ken art²k bir de Windows NT 4.0 diye bir i■letim sistemi geldi. Bu yaz²da incelemek istedi≡imiz ■u: Acaba NT 4.0 gerτekten 32 bit'lik i■letim sistemlerinde bir at²l²m m², yoksa klasik birMicrosoft manevras² m²? Biraz tarihi bilgi verelim: NT 3.0 piyasaya sⁿrⁿldⁿ≡ⁿnde hem bⁿyⁿk bir ba■ar² hem de bⁿyⁿk bir ba■ar²s²zl²k olarak de≡erlendirildi. Teknik olarak ba■ar²l² idi. NT 3.0 ile Microsoft y²llar sⁿrecek bir i■letim sisteminin temelini atm²■ oldu. Performans aτ²s²ndan de≡erlendirildi≡inde ise ba■ar²s²z bir i■letim sistemi idi. En di■li rakibi olan Novell Netware'den hem daha gⁿτlⁿ bir donan²ma ihtiyaτ duyuyor, hem de performans aτ²s²ndan pek parlak sonuτlar vermiyordu. Temel dosya ve yaz²c² payla■²m² iτin o zamanlarda en iyi seτenek hiτ ■ⁿphesiz Novell Netware idi. Microsoft ekibi bu ⁿrⁿnden sonra NT 3.5 iτin kollar² s²vad². Ortaya τ²kan ⁿrⁿn hem 486 DX2 66'larda kabul edilebilen bir performansta τal²■abiliyordu, ancak yine de bellek gereksinimi minimum 24 MB idi. Hemen arkas²ndan PowerPC bilgisayar pazar²na sunuldu ve NT 3.5'in bu yⁿksek performansl² mikroi■lemciyi destekleyebilece≡i tahmin ediliyordu. Ancak NT 3.5 bu platform iτin uygun de≡ildi. Bunun iτin Microsoft ekibi birkaτ yama ile 3.5'i τ²kard²lar. Sonuτ ba■ar²s²zl²kt². Hemen ard²ndan, 6 ay sonra NT 3.51 piyasaya sⁿrⁿldⁿ. Bu ⁿrⁿn Intel, PowerPC , MIPS ve Alpha platformlar²n² destekliyordu. Ancak buna ra≡men bu ⁿrⁿn en fazla Intel platformlar²nda kullan²ld². PowerPC sⁿrⁿmⁿ yine ba■ar²s²zd², Alpha ise sadece server pazar²nda bir miktar etkili olabildi.

YEN▌ NT
▐imdi ÷nⁿmⁿzde NT 4.0 diye bir ⁿrⁿn duruyor. 3.51 sⁿrⁿmⁿnden sonra pek τok de≡i■iklik yap²lm²■. Baz² ÷zellikler eklenmi■ baz²lar² τ²kart²lm²■. Masaⁿstⁿ ve τal²■ma biτimi Windows 95'e τok benziyor. E≡er uzun zamand²r Windows 95 ile τal²■²yorsan²z, NT 4.0'²n ba■²na oturabilir ve huzur iτinde Windows 95 ile τal²■²r gibi τal²■abilirsiniz. Start dⁿ≡mesi, progamlar²n ve klas÷rlerlerin konumlar² ve i■leyi■leri hep ayn².Ba■lat menⁿsⁿnⁿn alt²ndaki Programlar alt menⁿsⁿ iki parτaya b÷lⁿnmⁿ■ durumda. Public klas÷rler bir yerde, Private klas÷rler ba■ka bir yerde. Eski Program Y÷neticisi'ndeki Private/Public gruplar, NT 4.0'da bu ■ekilde uyarlanm²■. NT 4.0'² kurduktan sonra sabit diskteki klas÷r yap²s²na bir g÷z at²yoruz. Baz² de≡i■iklikler hemen g÷ze τarp²yor: Windows klas÷rⁿnⁿn alt²nda profiller iτin bir klas÷r bulunuyor. Bu klas÷rde her kullan²c² hesab² iτin ÷zel bilgiler, masaⁿstⁿ ayarlar² bulunuyor. Windows 95'teki seτimlik kullan²c² tan²mlar² ÷zelli≡i NT 4.0'da da var k²sacas². Windows 95'in g÷ze kula≡a ho■ gelen bⁿtⁿn ÷zellikleri NT 4.0'a geτirilmi■. Nesneleri masⁿstⁿne atabiliyor, k²sayollar olu■turabiliyor, geri d÷nⁿ■ⁿm kutusunu kullanabiliyorsunuz. Ancaak, sadece masⁿstⁿnden silinen dosyalar geri kurtar²labiliyor. Komut sat²r²na τ²kar da bir dosyay² silerseniz, dosya geri d÷nⁿ■ⁿm kutusuna u≡ramadan direkt olarak tarihin karanl²k yapraklar²na g÷mⁿlⁿyor. Bu arada unutmadan s÷yleyelim, ayr² kullan²c² hesaplar² iτin ayr² geri d÷nⁿ■ⁿm kutular² var elbette. G÷rev τubu≡una sa≡ fare dⁿ≡mesi ile t²klad²≡²n²zda ekrana Task Manager geliyor. Bu, oldukτa faydal² bir uygulama. Masaⁿstⁿnde τal²■²r durumda b²rak²labiliyor. Program²n penceresinde o anda makine ⁿzerinde τal²■makta olan bⁿtⁿn programlar²n listesini g÷rebiliyorsunuz. Yeni bir program τal²■t²rabiliyor veya τal²■an bir program² ÷ldⁿrebiliyorsunuz. Program²n Processes b÷lⁿmⁿne gitti≡inizde arka planda τal²■an i■levleri (TSR programlar, servisler vs..) de g÷rebiliyor, yeni bir i■lev ba■latabiliyor veya τal²■an bir i■levi silebiliyorsunuz. Performans b÷lⁿmⁿne gitti≡inizde ise makinan²n ⁿzerine o anda binmi■ olan yⁿkⁿ g÷rebiliyor, bellek tⁿketimi vs.. gibi bilgileri alabiliyorsunuz. NT Workstation ve NT server birbirlerine oldukτa benzeyen ⁿrⁿnler ve eski sⁿrⁿmden yeniye geτerken yap²lan de≡i■ikliklerden hemen hemen hepsi iki sⁿrⁿmde birbirinin ayn²s². A≡ konusuna gelince. NT'in Novell Netware sⁿrⁿcⁿsⁿ art²k NDS (Novell Directory Services) deste≡i veriyor. Oldukτa ÷nemli bir konu bu. NT art²k Novell Domain'lerine login edip oradaki a≡ kaynaklar²n² kullanabiliyor. Netware'in login script'leri ve kaynak ■ifreleri de destekleniyor.Microsoft'un NT iτin rehber servisi ⁿretmesi uzun zamand²r bekleniyordu (exchange server iτin vard²) ancak NT 4.0'da bu tⁿr bir ÷zellik yok. Microsoft'un iddias²na g÷re gelecek olan OLE-DS iki kullan²c²n²n rehberleri aras²nda hatas²z entegrasyonu sa≡layacak. Bⁿyⁿk bir iddia, Microsoft'un boyunu a■acak kadar bⁿyⁿk hem de. Ayr²ca bu iddian²n hiτ test edilmedi≡ini de unutmayal²m. ▄rⁿnⁿn piyasaya τ²kmas²na kadar bu alanda Novell Netware NDS ile rakipsiz. Server'lara telefon ⁿzerinden gⁿvenli ba≡lant²lar yapmak iτin kullan²lan Remote Access servisleri yeni sⁿrⁿmde geli■tirilmi■ g÷rⁿnⁿyor. E≡er iki ISDN hatt²n²z varsa (hani Tⁿrkiye'de gelecek yⁿzy²lda herkes'in ISDN'i olacak ya) iki NT makinay² ba≡lay²p iki kat yⁿksek performans verecek bir ileti■im kurabiliyorsunuz. Ayn² ■ey bildi≡imiz modem hatlar² iτin de geτerli. Elbette kural kar■²l²kl² konu■an iki server'²n ikisinde de NT 4.0 yⁿklenmi■ olmas². NT 4.0'²n PPTP (point to point tunelling) protokolⁿ yard²m² ile Internet ⁿzerinde kⁿτⁿk sanal a≡lar kurabiliyorsunuz. Bu y÷ntem Internet ⁿzerinden kurulan sanal ileti■im a≡lar²nda maksimum gⁿvenli≡i garanti ediyor. Bunun basit anlam² ■u. Dⁿnyan²n neresinde olursan²z olun, Internet eri■iminiz varsa ■irket LAN'²na ba≡lan²p ■irketteymi■ gibi τal²■abiliyorsunuz, gⁿvenli bir ■ekilde. Bunun yan²nda, ayn² y÷ntemi kullanarak da≡²t²k ■irketlerin a≡ y÷neticileri de a≡lar²n² istedikleri yerden y÷netebiliyorlar.

DONANIM CEPHES▌
Windows 95'in donan²m profilleri seτeneklerinin bir k²sm² NT 4.0'da da bulunuyor. Eski NT sⁿrⁿmlerinde, e≡er s²k s²k donan²m de≡i■tiriyorsan²z hayat²n²z kaym²■ demekti. Yaz²l²m sⁿrⁿcⁿleri sⁿrekli problem τ²kart²rlar, hatta server'² aτmak bile zaman zaman mⁿmkⁿn olmazd². Sonuτ olarak bilgisayar ⁿzerinde her ■ey tek bir donan²m konfigⁿrasyonuna ba≡²ml²yd². Donan²m profilleri seτene≡i eklenen NT bu i■i daha iyi k²v²r²yor. Donan²m profillerini kullanarak de≡i■ik ayarlar kⁿmelerini de≡i■ik isimler alt²nda kaydedip bunlar² NT'ye tan²tabiliyorsunuz. Makine aτ²l²rken de bu profillerden birini tercih edip aτ²l²■ yapabiliyorsunuz. Modem deste≡i NT 3.51'e oranla oldukτa de≡i■tirilmi■. Modem deste≡i art²k Windows 95 ile tan²t²lan TAPI servisleri ⁿzerinden veriliyor. Bu servisler modemlere eri■imi yaz²c²lara eri■ime benzer bir biτimde kullan²yorlar. ▄lke de≡i■tirildi≡inde telefon numaralar²n²n otomatik de≡i■mesi gibi gⁿzellikler de cabas².

SERVER MI WORKSTATION MI?
Elbette NT 4.0'²n server ve workstation sⁿrⁿmler aras²nda belli farkl²l²klar bulunuyor. Server'²n kulland²≡² gⁿvenlik domain modeli hala eski OS/2 Lan manager gⁿnlerinden geliyor ve directory services'in esnekli≡i burada yok. Microsoft NT'nin DNS modelinde de k÷klⁿ de≡i■iklikler yapm²■. Kullan²■l² ve kullanmaya de≡er bir hale getirmi■. Eski sⁿrⁿme g÷re etkili bir geli■me.NT domain sistemi DNS sistemi ile oldukτa iyi bir entegrasyona sahip. Bundan τ²kan anlam da ■u: Art²k NT makinalar² Internet ⁿzerinden Windows kullanmayan di≡er makinalara da rahatτa aτabiliyorsunuz. NT 4.0'²n grafik sistemi de de≡i■ikliklerden nasibini alm²■. Art²k ana Kernel dⁿzeninin bir parτas²n² olu■turuyor. Microsoft'a g÷re bu sistem hem performans² art²r²yor hem de bellek gereksinimini dⁿ■ⁿrⁿyor. Ancak bunun bir handikap² var, o da bⁿtⁿn grafik kart² sⁿrⁿcⁿlerinin tekrardan yaz²lmas²n²n gerekti≡i. Eski NT sⁿrⁿcⁿleri 4.0 ile τal²■m²yorlar. Gerτi NT 4.0 ile beraber bir τok popⁿler grafik kart²n²n sⁿrⁿcⁿleri geliyor ancak e≡er bu listede grafik kart²n²z²n sⁿrⁿcⁿsⁿ bulunmuyorsa baz² problemler ile kar■²la■abilirsiniz. Bir server'²n geleneksek rolⁿ elbette dosya ve yaz²c² payla■²m² hizmetleri vermek. Bu yⁿzden grafik kart² deste≡i pek bⁿyⁿk bir sorun arzetmiyor. NT 4.0'²n haz²rland²≡² sⁿrede ortaya τ²kan dedikodulardan birine g÷re i■letim sistemi GUI olmadan τal²■abilecekti. Yani NT kullan²lmayan servisleri yⁿklemeyecekti. GUI iτin de≡il ama pek τok servis iτin bu hala geτerli. NT 4.0 kullan²lmayan servislerin kodlar²n² hemen sanal belle≡e at²yor. Ayn² API ve arabirimi hem server hem de workstation sⁿrⁿmⁿnde kullanmak, asl²nda kullan²c²lara bⁿyⁿk bir avantaj vermiyor da de≡il hani. ▌stedi≡iniz her program her yerde τal²■²yor. NT workstation'a bakt²≡²n²zda asl²nda pek τok server ÷zelli≡in sisteme entegre oldu≡unu g÷rⁿyorsunuz. Dosya ve yaz²c² payla■²m², OLE, RPC gibi ÷zelliklerden bahsediyoruz. NT server ve workstation, i■in iτine performans girdi≡inde birbirlerinden keskin τizgiler ile ayr²l²yorlar. En az²ndan 4.0 sⁿrⁿmⁿ iτin durum b÷yle. Eski sⁿrⁿmlerde ÷zellikler silsilesi birbirinden farkl²yd². Performans ayn² i■i yaparken ayn² sonuτlar² veriyordu. NT 4.0 server, server i■lemlerini h²zl² yapmak iτin ÷zellikle optimize edilmi■. Bu yⁿzden grafik performans² ilk bak²■ta bize biraz sⁿrⁿngen geldi. Yanl²■ bir ■ey de≡il asl²nda, zaten server dedi≡iniz k÷■ede tozlu tozlu durur, dosya ve yaz²c² payla■t²r²r de≡il mi? Gelelim ÷lτekleme konusuna. Microsoft, NT server'²n 8 mikroi■lemciye kadar ÷lτeklenebilece≡ini iddia ediyor. Eski sⁿrⁿmlerde mikroi■lemci says² d÷rdⁿn ⁿzerine τ²k²nca performans g÷zle g÷rⁿlⁿr bir biτimde dⁿ■ⁿyordu. Dedikodulara g÷re Intel bu tⁿr bir problemi k÷kⁿnden halledecek 4 veya 8 mikroi■lemcili ana kartlar ⁿretecekmi■, bunu da akl²m²z²n bir k÷■esinde bulundurmakta yarar var. NT Server ile beraber pek τok cicili bicili ÷zellik geliyor. Workstation sⁿrⁿmⁿ de ondan a■a≡² kalm²yor hani. NT 4 Workstation ⁿcretsiz bir web server ile birlikte geliyor. Buradan da Microsoft'un Internet-Internet stratejisini arkas²nda durdu≡u ortaya τ²k²yor. Server sⁿrⁿmⁿnde Internet Information Server 2, Frontpage 1.1 ve Tripoli kod adl² iτerik arama servisi bulunuyor. Bu kadar yaz²l²m varken, bir NT kutusu al²p kendinizi Internet veya Intranet'e aτabilirsiniz huzur iτerisinde. Burada tek eksiklik Catapult server olarak g÷rⁿlⁿyor. Yani Microsoft'un ⁿmitle beklenen ancak NT 4.0'a yeti■emeyen proxy sunucusu. Bu sunucunun da her an piyasaya sⁿrⁿlmek ⁿzere oldu≡u kulaktan kula≡a yay²l²yor. Web server arenas²ndaki toz duman akla gelince, Novell ve Netscape gibi rakiplere de bak²nca, rekabetin ÷nⁿmⁿzdeki gⁿnlerde zorlu geτece≡ini tahmin etmek zor de≡il. NT tabanl² web server ⁿreticileri NT ile bedava bir web server gelmesinden ho■nut de≡iller.

TERF▌ MESELES▌
Windows 95'ten NT Workstation 4.0'a terfi etmenin kolay oldu≡u san²labilir. Sonuτta ikisi de Microsoft'un ayn² programc² grubu taraf²ndan ⁿretilmi■ ⁿrⁿnler. Windows 95 oldukτa ba■ar²l² bir grafik τizdi, bu yⁿzden terfi etmek o kadar zor olmamal². Yan²l²yorsunuz. Yeni Windows 95 kullan²c²lar² iτin Windows 95'ten NT'ye ucuz bir ■ekilde terfi etmek iτin bir olanak bulunmuyor. Tam paketi sat²n almak gerekiyor. Windows for Workgroups'tan Windows 95'e terfi ettiyseniz, pamuk ellerinizi bir daha cebe at²p NT iτin de para ÷demek zorunda kalacaks²n²z. Kara haberler bitmedi. Daha k÷tⁿsⁿ de var merak etmeyin. Bir Windows 95 makinesini programsal (ne demekse?) olarak da NT'ye terfi etmek mⁿmkⁿn de≡il. Yap²lmas² gereken yepyeni bir klas÷re NT kurmak ve uygulamalar² tekrar sisteme yⁿklemek. Nedense Microsoft NT'ye geτmek isteyecek olan kullan²c²lar²n sadece Windows 3.x kullan²c²lar² oldu≡u gibi garip bir hisse kap²lm²■. Sonuτta Windows 95 kullan²yor ve daha sa≡lam, gⁿvenilir bir i■letim sistemine geτmek istiyorsan²z bir miktar para harcayacaks²n²z. Bu arada, terfi esnas²nda Windows 95 ⁿzerine kurmu■ oldu≡unuz programlar²n ayarlar² da bir miktar ' havaya uτacak' . Bu yⁿzden bu programlar² da ba■tan kurmak zorunda kalacaks²n²z. Haberiniz olsun.

EKS▌KLER
NT 4.0 gerτekten iyi bir at²l²m ancak henⁿz baz² eksikleri var. ╓zellikle donan²m cephesinde vaziyet bunu g÷steriyor. APM gⁿτ korumas² yok, tak ve τal²■t²r deste≡i hala bulunmuyor ÷rne≡in. Sabit disk deste≡i de bir sorunlar yuma≡². NT'yi laptop ⁿzerinden τal²■t²r²yorsan²z, gⁿτ korumas² ve pilden sonuna kadar yararlanmak iτin ⁿretici firman²n sⁿrⁿcⁿlerine gⁿvenmek zorundas²n²z. E≡er firma NT 4.0 iτin ÷zel sⁿrⁿcⁿler τ²kartmam²■sa vay halinize. Makinalar²n sⁿrekli aτ²k kald²≡² bir corporate ortam²nda NT kullanmak bu yⁿzden biraz sorunlu. Bu sorun, NT'nin core kodunun bu sⁿrⁿmde pek fazla revizyona tabi tutulmad²≡²n² g÷steriyor. Tak ve τal²■t²r NT'de yok, ancak bu da dⁿnyan²n sonu de≡il. NT'nin donan²m arama-bulma rutinleri oldukτa gⁿτlⁿ ve denedi≡imiz her donan²m² bulup kullanabildi. Tak ve kullan olsa bir seviye daha yⁿksek bir i■letim sistemi olacakt² NT, ancak belgelenmesi oldukτa iyi oldu≡u iτin olas² problemleri halletmek oldukτa kolay. PCMCIA kartlar² iτin tak kullan deste≡i olmad²≡²ndan yeni bir kart takmak iτin makinay² kapatmak gerekiyor. Bu arada eski donan²m sⁿrⁿcⁿlerini de NT 4.0 ⁿzerinde kullanam²yorsunuz. Bu yⁿzden ba■²n²z ekstra bir miktar a≡r²yabilir. Disk format deste≡i her zaman iτin NT'nin gⁿτlⁿ ÷zelliklerinden biri olmu■tur ancak NT 4.0'da i■ler bir miktar karma■²k. OS/2 ile NT 4.0 birbirlerine kⁿsmⁿ■ler. OS/2'nin HPFS dosya sistemine verilen destek bu sⁿrⁿmde kald²r²lm²■. Yani HPFS disketleri NT 4.0 ile okuyamayacaks²n²z. ▐uras² aτ²k ki, Microsoft art²k OS/2'yi pek fazla takm²yor. NTFS'in format² da birkaτ de≡i■ikli≡e u≡ram²■. NT 4.0 ile yarat²lan NTFS partisyonlar² 3.51 ile okunam²yor. FAT32 iτin de destek bulunmuyor. Windows 95 ve NT ile dual-boot yapmak istiyorsan²z diskin FAT32 ile formatlanmad²≡²ndan emin olun, τⁿnkⁿ NT 4.0 FAT32 dosya sistemini de okuyam²yor. Ve son olarak! DriveSpace ile kapasitesi art²r²lm²■ sabit diskler de NT 4.0'a frans²z kal²yor. Bu yⁿzden kurulumdan ÷nce pa■a pa■a sabit diski orijinal boyutuna d÷ndⁿrmek zorunda kal²yorsunuz.

SONU╟ OLARAK
NT 4.0 pek τok y÷nden bak²ld²≡²nda, ⁿzerinde ciddiyetle durulmas² gereken bir ⁿrⁿn olarak g÷steriyor kendini. En az²ndan gelece≡inin kesinlikle ' parlak' oldu≡unu s÷yleyebiliriz. Bir bak²ma masaⁿstⁿlerinde Windows 95'in sonunun ba■lang²c² olarak de≡erlendirilebilir. NT 4.0 oldukτa gⁿτlⁿ ve gⁿvenli bir masaⁿstⁿ i■letim sistemi olarak ortaya τ²k²yor. ╟oklu τal²■ma konusundaki ba■ar²s², performans² Windows 95'i bir kalemde silip at²yor. E■it donan²mlar s÷z konusu oldu≡unda, performans testi sonuτlar² NT 4.0'²n aτ²k farkla ÷ne geτti≡ini g÷steriyor. NT 40 almal² m²s²n²z? 16 MB RAM belle≡i olan bir Pentium'unuz varsa donan²m performans²n²z² sonuna kadar kullanmak istiyorsan²z size verece≡im cevap ' evet' . Tak ve kullan sizin iτin τok ÷nemli ise, s²k s²k donan²m de≡i■iriyorsan²z, hele hele defter bilgisayar kullan²yorsan²z NT 4.0 bu hali ile sizin iτin do≡ru bir tercih olmayacakt²r. Ancak daha ÷nce sayd²≡²m²z problemler giderilir ve do≡ru dⁿrⁿst bir tak ve kullan deste≡i yeni sⁿrⁿmde NT'ye eklenirse, Windows 95'e hiτ korkmadan gⁿle gⁿle diyebilirsiniz. Bu da en az²ndan iki ⁿτ ' service pack' beklemek anlam²na geliyor.Sonuτ olarak, g÷rⁿnen k÷y k²lavuz istemiyor. Gelecek birkaτ y²l iτinde workstation ve server platformunda gerτek geli■meler NT civar²nda d÷necek. Windows 95'in bu konuda pek fazla bir ■ans² g÷rⁿlmⁿyor. Microsoft kendi τocu≡unu kendisi ÷ldⁿrmeye niyetli. Elbette hala cevap bekleyen bir dizi sual var. Microsoft firmalardan bilgi i■lem sistemlerini NT ⁿzerinden kotarmalar²n² istiyor. NT mⁿkemmel de≡il ancak do≡ru y÷nde at²lm²■ bir ad²m. ╟al²■²yor, gⁿvenli, kilitlenmiyor ve fiyat² da uτuk de≡il. Yani, ■u an iτin, ' NT 4.0 iyi bir firma τ÷zⁿmⁿdⁿr' diyebiliriz.